به گزارش لنگه نیوز، موسیقی جنوب ایران، بهویژه در بندرلنگه، چیزی فراتر از نغمه و صداست؛ زبان دل و روایت تاریخ و هویت مردمانی است که در کنار دریا زندگی کردهاند، از طوفان و گرما گذشتهاند، و فرهنگ خود را در لابلای ملودیها حفظ کردهاند. این موسیقی، با ریشههایی عمیق در فرهنگ عربی، آفریقایی و ایرانی، بازتابی از موقعیت جغرافیایی و تاریخ تعاملات فرهنگی بندرلنگه است؛ شهری که هم دروازه ورود فرهنگهاست و هم حافظ سنتهایی ارزشمند. اما آنچه امروز نگرانکننده است، کمرنگ شدن حضور این گنجینه فرهنگی در زندگی روزمره نسل جدید است. بسیاری از جوانان بندرلنگهای حتی نام موسیقیهایی مانند «یامال» یا «لیوا» را نشنیدهاند و شاید اگر ساز نیانبان را ببینند، ندانند که زمانی در همین کوچهپسکوچههای شهر، نوای آن فضا را پر میکرد.
سازهای موسیقی بومی بندرلنگه همچون نیانبان، دهل، عود و پیپه، هر کدام روایتگر بخشی از زندگی دریانوردان، ماهیگیران و خانوادههای محلیاند. اجرای این موسیقیها، بهویژه در مراسم سنتی مانند عروسیها، آیینهای زار یا حتی شبنشینیهای ساده خانوادگی، باعث ایجاد حس تعلق، همبستگی و آرامش میشده است. اما امروز، موسیقیهای تند تجاری، سبکهای وارداتی، و فضای مجازی پرهیاهو، جای این صداها را گرفتهاند. حتی در مراسم رسمی و جشنها نیز استفاده از موسیقی محلی کمرنگ شده و گاه تنها به اجرای نمادین چند دقیقهای بسنده میشود.
با وجود این چالشها، هنوز هم فرصتهایی برای احیای موسیقی بومی وجود دارد. بسیاری از هنرمندان محلی، هرچند در گمنامی، همچنان مشغول آموزش شاگردان، ساخت ساز و اجرای موسیقیاند. کافیست حمایت درستی از آنها صورت گیرد. آموزش موسیقی بومی در مدارس و ایجاد کارگاههای آموزشی در فرهنگسراها، یکی از اقدامات مؤثر برای آشنایی کودکان و نوجوانان با این میراث ارزشمند است. همچنین ضبط و ثبت آثار موسیقی سنتی توسط رسانههای محلی یا مراکز فرهنگی، میتواند به حفظ این نغمهها برای آیندگان کمک کند. در همین راستا، حتی یک پلتفرم آنلاین یا آرشیو صوتی از موسیقی محلی بندرلنگه میتواند ابزاری بسیار مؤثر برای معرفی این هنر به نسلهای بعدی باشد.
از سوی دیگر، نباید از ظرفیتهای اقتصادی و گردشگری موسیقی بومی غافل شد. بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی، به دنبال تجربههای فرهنگی اصیل هستند و موسیقی یکی از مهمترین درگاههای ورود به فرهنگ یک منطقه است. برگزاری جشنوارههای موسیقی محلی، برپایی کنسرتهای زنده در فضای باز، و حتی ساخت مستندهایی درباره موسیقی جنوب، میتواند هم موجب رونق اقتصادی شود و هم حس غرور فرهنگی را در دل مردم زنده کند. ساخت و فروش سازهای بومی نیز میتواند به یک صنعت کوچک و سودآور در سطح محلی تبدیل شود، بهشرط آنکه حمایت لازم از هنرمندان صورت گیرد.
با تمام اینها، حفظ و احیای موسیقی بومی، فقط یک وظیفه فرهنگی نیست؛ بلکه وظیفهای اجتماعی است. این موسیقی نهتنها بخشی از حافظه تاریخی ماست، بلکه عاملی است برای تقویت پیوندهای اجتماعی، ساخت هویت محلی، و بازآفرینی امید در جامعه. اگر موسیقی محلی بندرلنگه را از زندگیمان حذف کنیم، بخشی از خودمان را از دست دادهایم. اما اگر دوباره به آن جان دهیم، نهتنها گذشته را حفظ کردهایم، بلکه آیندهای با ریشه، صدا و معنا برای فرزندانمان ساختهایم.
انتهای پیام/